معرفی مختصر

• تحصیلات حوزوی (سطح خارج)
• کارشناسی ارشد فلسفه تطبیقی و دکتری فلسفه دین از دانشگاه مک گیل کانادا
• عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
• تخصص در حوزه‌های فلسفه و عرفان
• بعضی از آثار ایشان:
  • کتاب: معرفت شناسي دينی
  • کتاب: دانش اسلامي و دانشگاه اسلامي
  • مقاله:  شاخصه های عرفان ناب شیعی (شیعه شناسی، شماره 32، زمستان 1389)

معرفی تفصیلی

اجمالي از پيشينه علمي 

محمد فنائي اشکوري در سال 1340 در اشکور رودسر متولد شد. پس از پايان دوره ابتدائي، مقدمات علوم اسلامي را در چالوس وقزوين آموخت.وي در سال 1359 وارد حوزه علميه قم گرديدو تا سال 1370 دروس سطح و خارج فقه و اصول و همچنينمتون سنتی فلسفه و عرفان اسلامي را نزد اساتيد برجسته آموخت. او در کنار دروس يادشده، دوره چهارساله مؤسسه در راه حق در زمينه مقدمات علوم انساني را نيزبه پايان رساند. از اساتید او در خارج فقه و اصول آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی است. اساتید فلسفه و عرفان او عبارتند از حضرات آیات: انصاری شیرازی، حسن زاده آملی، جوادی آملی و مصباح یزدی. وی با شرکت در درس های مختلف فلسفه غرب دانشگاه تهران و دیگر مراکز آموزش عالی با فلسفه غرب آشنا گردید.

فنائی در سال 1371 وارد دانشگاه مک گيل کانادا شد و در مؤسسه مطالعات اسلامي آن دانشگاه  به تحصیل پرداخت و با ارائه پایان نامه با عنوان Secondary Intelligibles مدرککارشناسي ارشد در فلسفه تطبيقي را دريافت کرد و در سال 1380 ازدانشکده مطالعات اديان همان دانشگاه در رشته فلسفه دين به اخذ مدرک دکتري نايل گرديد. موضوع پایان نامه دکتری او معرفت شناسی تجارب عرفانی (Epistemology of Mystical Experience) است. وي سپس به ايران بازگشت و در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره در حوزه هايي همچون فلسفه تطبيقي، عرفان اسلامي و فلسفه دین به تدريس و پژوهش پرداخت که تاکنون ادامه دارد. فنائي اشکوری تاکنون بیش از 50 کتاب و مقاله در نشريات داخلي و خارجي منتشر نموده و در کنفرانس هاي بين المللي مختلفي (از جمله در دانشگاه های آمریکا، کانادا، انگلستان، ایتالیا، اتریش، سوئد، یونان، اسلونی، لبنان، اندونزی و …) در زمينه هاي فلسفه، عرفان و دين به ارائه مقاله و سخنرانی پرداخته است.وی همچنین در بسیاری از دانشگاه ها و مراکز علمی ایران سخنرانی کرده است و با رسانه های مختلف داخلی و خارجی (صدا و سیما و نشریات و خبرگزاری ها و سایت های مختلف) در مسائل گوناگون علمی، دینی ، اجتماعی و سیاسی گفت و گو داشته است.

الف. کتاب ها:
1.معرفت شناسي دينی

2.علم حضوري

3.معقول ثاني

4.دانش اسلامي و دانشگاه اسلامي

5.منزلت زن در انديشه اسلامي

6.تعهد به حقيقت

7.بحران معرفت، نقد عقلانیت و معنیوت تجددگرا

8.نيايش عارفان، شرح حکمت و معنويت شيعي در دعاي کميل

9.فيلسوفان معاصر اسلامي در حوزه علميه

10.مقدمه ای بر فلسفه اسلامی معاصر

11.درآمدی برتاریخ فلسفه اسلامی

12.درآمدی بر تاریخ فلسفه غرب

13.شاخصه های عرفان ناب شیعی

14.فلسفه و عرفان اسلامی در رویاروئی با چالشهای معاصر

15.عرفان اسلامی در متون عالمان شیعی (زیر چاپ)

ب. مقالات:

1. تاملي در پوزيتيويسم منطقي(کيهان انديشه، شماره 34، 1369 )

2. ضرورت و علّيت (ماهنامه معرفت، پیش شماره 1، ص 10)

3. معقولات ثانيه (کيهان انديشه)

4. ناکامی زبان در توصیف کامیابی عارفان(معرفت، شماره 19، ص 84(

5. آیا مابعد الطبیعه ممکن است؟ (معرفت 2، ص 17و معرفت 3، ص 36)

6. استقراء و تجربه(معرفت، شماره های 11 و 12 سال 4-1373)

7.مدرنيسم و دين (عرصه پژوهش، پيش شماره، 1382(

8. نقدي بر فلسفه مزاجي (كتابه ماه ادبيات و فلسفه،شماره 82، سال 1383)

9.فرار از فلسفه (معرفت فلسفي، شماره5)

10.سيره فلسفي و علمي شهيد مطهري (روزنامه اطلاعات)

11. سهروردي و مسئله معرفت(معرفت فلسفي، شماره 9(

12. حرکت جوهري و تجدد امثال (معرفت فلسفي، شماره (

13. فلسفه اسلامي معاصر (فصلنامه اسراء ، شماره 2)

15.عرفان و صلح (فصلنامه الهيات اجتماعي، شماره 3(

16. تحليل و نقد حکمت انسي وعلم الاسماء تاريخي سيد احمد فرديد (معرفت فلسفي شماره18)

17. نسبت عقل و ايمان در آموزه هاي اسلامي (معرفت شماره 133 دي 1387(

18. پيشگامان حوزه علميه شيعه در مواجهه با فلسفه غرب (علوم سياسي، شماره 44، زمستان 1387)

19. نگاهي گذرا به نقش اسلام در تمدن غربي (معرفت شماره 140، 1388(

20. سقراط در جستجوی حقیقت (معرفت، 159، 1389(

21. خطوط کلی در نقد عرفان های ناتمام (معرفت شماره 161، 1390)

22. دوساحت ظاهر و باطن در جهانبینی جلال الدین مولوی (معرفت شماره 177، 1391، صص 13-28)

23. وحدت متعالي مشرب هاي معرفت در مکتب اصفهان (در مجموعه مقالات از قرطبه تا اصفهان،1385)

24. مقدمه اي بر تاريخنگاري فلسفه اسلامي (درحکمت متعاليه و مکاتب ديگر 3، مجموعه مقالات منتخب دومين همايش جهاني حکيم ملاصدرا اول خرداد 1383 تهران،197-210)

25. علامه شعرانی پیشگام در مواجهه با فلسفه غرب (در اندیشه نامه علامه شعرانی، ج 1، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390، صص 271-295)

26. ابن سينا و عرفان (فصلنامه انجمن معارف اسلامي، سال سوم، شماره دوم، بهار 1386)

27. جايگاه عقل و وحي در هندسه معرفت بشري: تحليل و بررسي ديدگاه آيت الله جوادي آملي در کتاب “منزلت عقل در هندسه معرفت ديني” (معرفت فلسفي 24،‌ تابستان 1388)

28. الهيات عرفاني (خردنامه صدرا، شماره 59 )

29. شاخصه های عرفان ناب شیعی (شیعه شناسی، شماره 32، زمستان 1389(

30. عرفان متعالي: دیدگاه و جایگاه ملاصدرا در عرفان (خردنامه صدرا، شماره 62، زمستان 1389، صص 113-127)

31. فلسفه فلسفه اسلامی (معرفت فلسفی، شماره 31، بهار 1390)

32. فلسفه عرفان نظری (فصلنامه اسراء، شماره 5، پائیز 1389، صص 63-83)

33.معرفت شهودی (دوفصلنامه پژوهشنامه عرفان، سال سوم شماره پنجم، پائیز و زمستان 1390، صص 137-158(

34. آیا عرفان نظری ممکن است؟ (فصلنامه اسرا، شماره 8، تابستان 1390، صص65-86( 35.فلسفه عرفان عملی (فصلنامه اسرا، شماره 9، پائیز 1390، صص 107-134)

35. فلسفه عرفان عملی (فصلنامه اسرا، شماره 9، پائیز 1390، صص 107-134)

36. “نسبت عرفان و دین” دوفصلنامه علمی-پژوهشی حکمت معاصر، شماره 4، 1390، صص 79-96.

37. “مناسبات عقل و عرفان” در فلسفه: نظر و عمل (مجموعه مقالات همایش بین المللی بزرگداشت روز جهانی فلسفه، 2010) ، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1391، جلد اول، صص 743-757.

38. “جایگاه عقل در عرفان اسلامی” در  فصلنامه جستارهای تطبیقی شماره 1 ، بهار 1391، صص 4-21.

39. محمد فنائی اشکوری، مواجهه دين‌دارانه با علوم جديد،  فصلنامه علمی-پژوهشی روش شناسی علوم انسانی، شماره 72، پائیز 1391

40. نوآوری در فلسفه و فلسفه نوآوری، معرفت فلسفی، شماره 38، زمستان 1391، صص 25-50.

ج. مصاحبه های منتشر شده در نشریات:

1.فلسفه دين(الهیات و حقوق، شماره 12)

2. فلسفه دين (ماهنامه معرفتشماره 51، ص 6)

3.فرهنگ حسینی فقط عزاداری نیست (هفته نامه سروش، شماره 1211، ص)

4. عقل و عقلگرايي در انديشه شيعي (شيعه شناسي، شماره9)

5. فلسفه عرفان 1 (معرفت فلسفي، شماره 8)

6. فلسفه عرفان 2 (معرفت فلسفي، شماره 9)

7. جنبش نرم افزاري(روزنامه اطلاعات)

8. فلسفه اسلامي و فلسفه غرب (معرفت 54، ص 7)

9. زيرساخت ها، پيش فرض هاي نظري، موانع تحقق و آسيب شناسي جنبش نرم افزاري، (معرفت، شماره 76، ص 9(

10. وحدت حوزه و دانشگاه (فصلنامه پويا، شماره 14، آذرماه 1388 (

11. درباره علوم انساني (روزنامه وطن امروز)

12. اهمیت و جایگاه روز جهانی فلسفه (خبرنامه حکمت اسلامی، شماره 11، ص 31)

13.چیستی، چرائی و چگونگی معنویت های نوپدید (ماهنامه معارف شماره 90، اسفند 1390 (

14. گفت و گو پیرامون کتاب “ما و تاریخ فلسفه اسلامی” دکتر داوری (سوره اندیشه، شماره 53، 1390، ضمیمه کتاب، ص 35)

15. معرفت شناسی تکثرگرای قرآنی (پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی، ویژه نامه شماره 1، تابستان 91)

16. اسلامی سازی علوم انسانی از دیدگاه سکولار تا نگرش دینی، (هفته نامه پنجره شماره 135 اردیبهشت 1391).

د. گفت و گوهای منتشر شده در سایت ها

گفت و گو با خبرگزاری ها و سایت های مختلف درباره موضوعات گوناگون فلسفی، عرفانی، دینی، فرهنگی و سیاسی- اجتماعی که برخی از آنها در همین سایت آمده است.

ه. مقالات منتشر شده به زبان انگلیسی:

این مقالات در کنفرانس های خارجی در کشورهای مختلف ارائه گردیده و سپس در مجموعه های هر کنفرانس منتشر شده است.

Published Papers:

1.”Mysticism and Religion: A Shi’i View”, in On Spirituality, ed. M. D. Bryant S. K. Harrison and A. J. Reimer, (Kitchener, Ontario: Pandora Press, 2010), pp. 87-97.

2.”Self-Knowledge and Soul” in Soul: A Comparative Approach. Eds. Christian Kanzian & Muhammad Lagenhausen, Germany: ontos verlag, 2010, pp. 17-24.

3.”Reflection on Prayer: A Muslim Perspective,” reprinted in Spiritual Message of Islam, Ed. M.A. Shomali (London: Islamic Center of England, 2009), pp. 103-112.

4.“God in Islamic Mysticism” in Proofs for the Existence of God, eds. Christian Kanzian & Muhammad Legenhausen (Innsbruck: Innsbruck University Press, 2008), pp. 91-98.

5.“Mulla Sadra’s Theory of Substantial Motion,” in Substance and Attribute: Western and Islamic Traditions in Dialogue, eds. Christian Kanzian & Muhammad Legenhausen (Germany: ontos verlag, 2007), pp. 25-43.

6.”Sohravardi and the Question of Knowledge,” in Plato and Sohravardi(Athens: Hellenic Society for Philosophical Studies, 2007), pp. 48-62.

7. “Faith and Morality in Islam and Christianity,” in A Catholic-Shi’a Engagement: Faith and Reason in Theory and Practice, eds. Anthony O’Mahony and others, (London: Melisende, 2006), pp. 170-180.

 8.“Prayer and Contemplation in Islamic Spirituality,” in Catholics and Shi’a in Dialogue: Studies in Theology and Spirituality, eds. Anthony O’Mahony and others, (London: Melisende, 2004),pp. 256-262.

9.”Mysticism and Dialogue among Cultures” in Peace Office Newsletter, Vol. 36, No. 1, January-March 2006.

 10. God’s Inclusive Mercy” in Peace and Justice: Essays from the forth Shi’i Muslim Mennonite Christian Dialogue, Winnipeg: 2011, pp.120-124.

11. “Islamic Philosophy in Contemporary Iran,” in Al-Mustafa Journal of Islamic Studies, Vol. 1, Nu. 1, (Winter 2012), pp.89-123.

فهرست راهنمایی و مشاوره برخی از پایان نامه ها:

الف. راهنمايي پايان نامه های دکتري
1.     مجتبي مصباح:    ارزش معرفت شناختي احتمال
2.     علي کريميان:        مباني زيبايي شناسي عرفاني
3.     محمد سربخشي:  چیستی و ارزش معرفت شناختی علم حضوری از دیدگاه حکمت متعالیه
4.      مسعود حاجي ربيع:     زبان آیات الهیاتی قرآن از دیدگاه ابن عربی و علاه طباطبائی
5.      جمال سروش:             عقل عملی و کارکرد آن در حکمت عملی ازدیدگاه ملاصدرا
6.    زین العابدین بزرگی:     باخود بیگانگی از دیدگاه آیات و روایات

ب. مشاوره پایان نامه های دکتری
1.     جواد سليماني:  جایگاه سنت آزمایش در حیات بشری از منظر قرآن
2.      حسین مظفری:   مبانی، ضوابط و روش های تأویل طولی عرفانی قرآن کریم
3.      مرتضی رضائی:  حقیقت آفرینش از دیدگاه ملاصدرا و نقد و بررسی دلایل عقلی و نقلی آن

ج. راهنمايي پايان نامه هاي کارشناسي ارشد
1.مهدی ايماني مقدم:    شهود در عرفان اسلامي
2.ابوالفضل روحي:   ايمان و تجربه ديني از نظر علامه طباطبائي
3. محمدعلي مبيني:    ديدگاه پلانتينگاه در باره باوره هاي ديني
4.نجيب الله شفق:     تاريخ تفکر فلسفي در افغانسان
5.حسن يوسفيان:     شريعت گريزي صوفيان
6.مصطفي آزاديان:  آموزه نجات از دیدگاه علامه طباطبائی
7.حسنعلي سلمانيان: تاثير فلسفه بر انديشه هاي کلامي طوسي
8. محبوبه باباميري سيد:  منابع معرفت از ديدگاه کانت و مطهري
9. فاطمه آرپناهي:  بررسي رساله الولايه علامه طباطبائي
10. سلام جودي عراقی:    فقه اسلامی ( به زبان انگلیسی)
11. جمعه خان افضلی:   تبیین و نقد فلسفه سیاسی جان رالز

د. مشاوره پايان نامه های ارشد
1.     محمد سوري: ولايت از ديدگاه حکيم ترمذي
2.فاطمه موسوي:  انسان کامل در قرآن و روايات
3. عمران عباسپور:  مباني تفسير عرفاني از ديدگاه ميبدي

وب‌سایت دکتر فنایی اشکوری